Dağ bisikleti, bisikletçiliğin ortaya çıkan son türüdür. 1970’lerin sonlarında ortaya çıkışından, 1980’lerdeki denemelerine kadar ve UCI himayesinde 1990’da düzenlenen ilk Dünya Şampiyonası’yla popülerliği tavana vurdu ve 1996’da Olimpik bir spor oldu. Spor çeşitlenmiş olsa da, özü, sürücünün teknik ve fiziksel becerilerini patikayla karşı karşıya getirmektir. Dağ bisikleti yarışlarının başlıca dört disiplini vardır: Cross Country (arazi binişi) (XC), tepe inişi (DH), dörtlü kros (4X) ve akrobasi (trials). Cros Country’nin uzun mesafe biçimi olan dayanıklılık yarışı da ilgi görerek gelişiyor. Her disiplinin yılda bir dünyanın çeşitli yerlerinde düzenlenen Dünya Kupaları var; ve her yıl Dünya Şampiyonası düzenleniyor. Her ikisi de UCI (Uluslararası Bisiklet Federasyonu) himayesindedir. XC yarışı 1996’dan beri bir Olimpiyat sporudur; ancak diğer disiplinler Olimpiyatlara alınmamıştır.
Dağ bisikletinin kökeni, birkaç ülkenin bisikletçileri arasında, herkesin kendi ülkesi adına hak iddia etmesi yüzünden hararetli tartışmaların konusudur. Ama çoğunluk, Californialı bisikletçilerin 1970’lerde ürettiği “clunker” bisikletlerinin sporun ortaya çıkışındaki itici güç olduğunu kabul eder.
Sürücü Profili
Dağ bisikletinin her dalı farklı fiziksel özellikler gerektirir, XC yarışçıları, yarışın sonunu getirebilmek için yüksek düzeyde kalp damar sağlığı ve kondisyona ihtiyaç duyar. DH ve 4X yarışçıları bisikleti zıplatmak ve seri pedal çevirmek için iyi bir alt ve üst beden gücüne sahip olmalılardır. Akrobasi sürücüleriyse mükemmel bir dengeye ve kusursuz bir sürüş hakimiyetine ihtiyaç duyar.
İleri Teknoloji Donanım
Dağ bisikleti, genç yaşına rağmen bisikletçiliğin diğer dallarından daha fazla teknolojik ilerlemeye tanık oldu Karbonfiber ve titanyum şasilerden, hidrolik disk frenlere ve dahili vites şanzımanlarına kadar, daha hafif ve daha hızlı bisiklet arayışı büyük yenilikleri ateşledi. Bunu hiçbir şey bir zamanlar ağır ve gereksiz olduğu düşünülen ama şu anda tüm bisikletlerin vazgeçilmezi halini alan amortisörden daha iyi örnekleyemez.
Sert Kuyruk Dağ Bisikleti : Amortiser çatalına sahip ama arka yayları olmayan bisikletler sert kuyruk diye bilinir. XC ve 4X için mükemmeldir.
Tam Amortisörlü Dağ Bisikleti : Uzun yol amortisör çatalları, arka yaylar ve hidrolik disk frenleri bayır aşağı hızlı ve sert bir sürüşe zevk katar.
Cross Country (Arazi İnişi)
Arazi yarışı diğer dallar kadar özel donanım ve beceri gerektirmediği için tartışmasız en sevilen rekabet kökenli dağ bisikleti türüdür. Sürücüler engebeli bir pistte belirli sayıda tur boyunca birbirlerine karşı yarışır. Çizgiyi ilk geçen kazanır. XC yarışının yeni bir türü, toplu çıkış alınan bir dayanıklılık etkinliğidir; 6, 12, 24 saat yarışlarından, geceyi kapsayan “günbatımından şafağa” yarışlarına ve 25, 50, 75 ile 100 km’lik “maraton”dan, çok gün- çok etap yarışlarına kadar sınıflandırılabilir.
Tepe İnişi Ve Dörtlü Kros
Tepe inişi yarış, tepe inişi kayak yarışlarının dağ bisikletindeki karşılığıdır. Her yarışçı bir tepenin doruğundan eteklerine kadar zamana karşı yarışır; en kısa zamanda tamamlayan kazanır. Tekerler ve amortisör seçimi kadar yol boyunca seçilen hat da belirleyicidir. Kestirmelerden gitmek ya da engelleri aşmak saniyeler kazandırabilir veya kaybettirebilir. Dörtlü Kros, dört yarışmacının kısa bir mesafede çekiştiği inişli, çıkışlı ve sürücülerin becerilerini sınayacak engellerin olduğu bir tepe inişi türevidir.
Akrobasi
Dağ bisikletinde akrobasi denge, soğukkanlılık ve yeteneğin ölçüldüğü bir yarış türüdür. Sürücüler, 20 ve 26 cm çapında tekerlekli bisikletlerin kullanıldığı iki kategoride yarışır ve ayaklarıyla yere dokunmadan; tavşan sıçrayışları, uygun dönüşler, denge duruşları ve diğer manevraları kullanmadan bir dizi engeli atlatırlar. Sürücüler beceri, tarz ve yaratıcılık üzerinden değerlendirilir ve yere ayak basarlarsa cezalandırılır.
Tavşan Sıçrayışı
Dağ bisikletinin en temel tekniklerinden biri tavşan sıçrayışıdır. Herhangi bir sürüş durumunda kaya, kütük ya da başka engelleri aşmak için kullanılabilir ve yarışlarda değerli zaman kazandırır. Bir engelden diğerine atlamayı sağladığı için akrobasi yarışlarında da can alıcıdır.
Yükseğe Tırmanmak
Kros Country dağ bisikleti dağlık, tepelik arazide sürülür; bisikletçiler etkin bir biçimde tırmanmalı ve hızla inmelidir. Pedal basarken ayakta durmak kısa süren hız atılımlar’ sağlasa da en iyi yöntem oturarak, istikrarlı pedal çevirmek ve enerjiyi korumaktır.
Dağ Bisikleti Sporu nedir, nasıl yapılır, kuralları nelerdir, malzemeleri nelerdir?
4/
5
Oleh
Ramazan AL